Wydawnictwo
Towar dnia
Podręcznik akademicki dotyczący budowy i funkcjonowania samochodów określanych mianem użytkowych, tj. samochodów ciężarowych, specjalnych, autobusów, oraz ich układów i zespołów. Opisano najważniejsze najnowsze rozwiązania konstrukcyjne i funkcjonalne charakterystyczne dla tej grupy pojazdów i decydujące o ich przydatności do przewozu ładunków i wykonywania określonych prac transportowych. Starannie dobrany, bogaty materiał ilustracyjny ułatwia zrozumienie omawianych zagadnień.
Książka jest przeznaczona dla studentów specjalności związanych z techniką samochodową i transportem, pracowników firm transportowych i ubezpieczeniowych, a także może być cenną pomocą w pracy zawodowej techników i inżynierów związanych z branżą motoryzacyjną.
Spis treści:
Wykaz ważniejszych oznaczeń i skrótów 10
Od autorów 13
Wstęp 14
Rozdział 1.
Ogólna charakterystyka samochodów użytkowych 17
1.1. Klasyfikacja, przeznaczenie i wymagania stawiane
samochodom użytkowym 17
1.2. Ogólna budowa samochodów użytkowych 21
1.3. Charakterystyka głównych zespołów 24
1.4. Charakterystyka techniczna i właściwości ruchowe 26
1.5. Ograniczenia techniczno-prawne dotyczące konstrukcji
samochodów użytkowych 29
1.5.1. Podstawowe wymagania 29
1.5.2. Masa i wymiary 30
1.5.3. Prędkość jazdy 31
1.5.4. Hałas 31
1.5.5. Zużycie paliwa, dopuszczalna emisja substancji
szkodliwych w spalinach 32
1.6. Kryteria i parametry oceny samochodów
ciężarowych 33
1.7. Rozwój samochodów użytkowych 35
1.8. Transport kombinowany i bimodalny 37
Rozdział 2.
Układ napędowy 41
2.1. Ogólna charakterystyka i zadania układu napędowego 41
2.2. Silnik 45
2.2.1. Charakterystyka ogólna 45
2.2.2. Zalety turbodoładowania 48
2.2.3. Elektroniczne sterowanie 50
2.3. Sprzęgło 52
2.3.1. Budowa i działanie tarczowego sprzęgła ciernego 52
2.3.2. Sprzęgło hydrokinetyczne 56
2.4. Skrzynia biegów 57
2.4.1. Budowa i działanie mechanicznej skrzyni biegów 57
2.4.2. Synchronizatory 63
2.4.3. Mechanizmy zmiany biegów 64
2.4.4. Automatyczne hydromechaniczne skrzynie biegów 66
2.5. Przystawki dodatkowego odbioru mocy 70
2.6. Wały napędowe 71
2.7. Mosty napędowe 74
2.7.1. Ogólna budowa i zadania mostu napędowego 74
2.7.2. Przekładnia główna 75
2.7.3. Mechanizm różnicowy 76
2.7.4. Półosie napędowe 78
2.7.5. Zwolnice 79
2.8. Układy napędowe kilku osi jezdnych 80
Rozdział 3.
Układ jezdny i zawieszenie 84
3.1. Charakterystyka techniczna 84
3.2. Zawieszenia konwencjonalne i regulowane 85
3.2.1. Zadania zawieszenia i charakterystyka sprężystości 85
3.2.2. Klasyfikacja zawieszeń 89
3.2.3. Resory piórowe 90
3.2.4. Zawieszenia pneumatyczne 93
3.2.5. Amortyzatory 95
3.2.6. Stabilizatory 97
3.2.7. Regulacja położenia nadwozia i sztywności
zawieszenia 98
3.3. Osie kół jezdnych IOO
3.3.1. Budowa osi jezdnych 100
3.3.2. Obciążenia osi kół jezdnych 102
3.3.3. Łożyskowanie piasty kół jezdnych 103
3.4. Układy o zmiennej liczbie osi jezdnych 104
3.5. Koła ogumienie i obręcze 105
3.5.1. Ogumienie 105
3.5.2. Obręcz i tarcza koła 110
3.5.3. Bieżnikowanie opon 111
3.5.4. Układ centralnego pompowania kół jezdnych 111
3.6. Układ centralnego smarowania 114
Rozdział 4.
Układy kierownicze 117
4.1. Działanie układu kierowniczego. Charakterystyka techniczna 117
4.2. Mechanizm kierowniczy i zwrotniczy 120
4.2.1. Ogólna budowa układu kierowniczego 120
4.2.2. Mechanizm kierowniczy 121
4.2.3. Mechanizm zwrotniczy 123
4.2.4. Kąty ustawienia kół kierowanych 124
4.3. Mechanizmy wspomagające 125
4.4. Skręt samochodów wieloosiowych i zespołu pojazdów 128
4.4.1. Skręt samochodów wieloosiowych 128
4.4.2. Skręt samochodu z przyczepą 129
4.4.3. Skręt ciągnika siodłowego z naczepą 131
Rozdział 5.
Hamulce oraz hamowanie samochodów i przyczep 134
5.1. Proces hamowania i zasady jego normowania 134
5.1.1. Unormowania techniczno-prawne 134
5.1.2. Siły hamowania i ich oddziaływanie na samochód 137
5.2. Pneumatyczne układy uruchamiania hamulców 140
5.2.1. Działanie układu pneumatycznego 140
5.2.2. Budowa układu jedno- i dwuprzewodowego 140
5.2.3. Główne elementy instalacji pneumatycznej 143
5.2.4. Mechanizmy hamulcowe i siłowniki 145
5.2.5. Układy hydropneumatyczne 149
5.2.6. Układy elektropneumatyczne 150
5.3. Układy regulacji siły hamowania 152
5.3.1. Nacisk kół na drogę. Korektory siły hamowania 152
5.3.2. Układy antypoślizgowe 154
5.4. Hamulce silnikowe i zwalniacze 157
5.4.1. Długotrwałe hamowanie 157
5.4.2. Hamulce silnikowe 158
5.4.3. Zwalniacze 160
Rozdział 6.
Rama i nadwozie 163
6.1. Zadania i ogólna budowa ram 163
6.2. Kompatybilność samochodów użytkowych z innym
i pojazdami 167
6.3. Klasyfikacja, przeznaczenie i wymagania względem
nadwozi uożytkowych 170
6.4. Nadwozia uniwersalne 174
6.5. Nadwozia specjalizowane 176
6.5.1. Samochody do przewozu samochodów i betonu 176
6.5.2. Nadwozia do przewozu cieczy i gazów oraz materiałów
sypkich 177
6.5.3. Nadwozia izotermiczne i chłodnicze 181
6.6. Mocowanie nadwozia do ramy 184
Rozdział 7.
Kabina kierowcy 186
7.1. Klasyfikacja i wymiary kabin 186
7.2. Ogólna budowa i wymagania dotyczące kabin 189
7.3. Bezpieczeństwo osób w kabinie 191
7.4. Ergonomia miejsca pracy kierowcy 193
7.5. Wentylacja, ogrzewanie, klimatyzacja oraz oczyszczanie
powietrza w kabinie 197
7.6. Zawieszenie kabin 201
Rozdział 8.
Wyposażenie elektryczne 204
8.1. Ogólna budowa instalacji elektrycznej 204
8.2. Akumulatory 205
8.3. Rozrusznik i prądnica 206
8.4. Oświetlenie 209
8.5. Magistrale komunikacyjne 211
Rozdział 9.
Urządzenia ułatwiające załadunek i wyładunek 214
9.1. Skrzynie samowyładowcze 214
9.2. Żurawie samochodowe 218
9.3. Nadwozia wymienne 221
9.4. Hakowy i bramowy system nadwozi wymiennych 225
9.5. Platformy załadowcze 227
9.6. Mocowanie ładunków 229
Rozdział 10.
Samochody specjalne 232
10.1. Podstawowe określenia 232
10.2. Samochody komunalne 232
10.2.1. Typowe wymagania 232
10.2.2. Samochody do wywozu śmieci 234
10.2.3. Samochody asenizacyjne 237
10.2.4. Samochody z urządzeniami do oczyszczania
nawierzchni 238
10.3. Samochody pożarnicze 242
10.4. Pojazdy służb technicznych 246
Rozdział 11.
Samochody terenowe 251
11.1. Przeznaczenie i klasyfikacja samochodów terenowych 251
11.2. Charakterystyczne wymiary samochodu terenowego 253
11.3. Przystosowanie do pokonywania terenu 256
11.4. Wyposażenie i urządzenia specjalne 260
Rozdział 12.
Autobusy 264
12.1. Klasyfikacja i wymagania stawiane autobusom 264
12.2. Podwozie autobusu 268
12.3. Nadwozie autobusu 273
12.4. Mikrobusy 276
12.5. Autobusy miejskie 276
12.5.1. Ogólna charakterystyka autobusów miejskich 276
12.5.2. Złącze przegubowe autobusu 279
12.5.3. Alternatywne paliwa i układy napędowe do autobusów
miejskich 281
12.6. Autobusy międzymiastowe 283
12.7. Autobusy turystyczne 284
Rozdział 13.
Przyczepy i naczepy 287
13.1. Budowa i zastosowanie przyczep samochodowych 287
13.2. Budowa i zastosowanie naczep samochodowych 290
13.3. Urządzenia sprzęgające ciągniki z przyczepami
i naczepami 294
13.3.1. Podstawowe wymagania 294
13.3.2. Urządzenia sprzęgające samochód z przyczepą 295
13.3.3. Urządzenia sprzęgające ciągnik siodłowy
z naczepą 299
13.3.4. Krótki sprzęg 303
Rozdział 14.
Urządzenia do kontroli parametrów ruchu pojazdu
i pracy kierowcy. Monitoring 305
14.1. Pokładowe systemy diagnostyczne 305
14.2. Rejestracja parametrów ruchu pojazdu i działania
kierowcy 306
14.2.1. Właściwości i zakres działania systemów rejestracji
danych 306
14.2.2. Zintegrowane systemy informatyczne 307
14.3. Ograniczenia czasu pracy kierowcy 309
14.4. Tachografy 310
14.5. Rejestratory danych wypadkowych 314
14.6. Ogranicznik prędkości jazdy 315
14.7. Monitoringi systemy nawigacji pojazdów 316
Dodatek 1. Spełnienie wymagań normy Euro 4 - układ
selektywnej redukcji katalitycznej SCR 319
Dodatek 2. Tachografy cyfrowe 322